Το βαλς των χαμένων ονείρων

Δεν ξέρω πώς μου ήλθε η ιδέα για αυτό το post. Ακούγοντας χτες πάλι το χαμόγελο της Τζιοκόντας- έναν δίσκο που έχω συνδυάσει με όμορφες αναμνήσεις ερώτων, καλοκαιριών, ενός ήλιου και ενός πλοίου- θυμήθηκα ένα άλλο όμορφο τραγούδι του Χατζιδάκι. Το Βαλς των χαμένων ονείρων. τρυφερό σε σημείο να πονάει, και όμορφο. Μια μουσική φράση ατελείωτη – παραμένει ανοιχτή. Και νιώθεις την επανάληψη.

Και δεν είναι βαρετή όπως θα περίμενε κανείς- αν ήταν κάποιος άλλος και όχι ο Χατζιδάκης. Η διαφορά είναι στην ενορχήστρωση. Η μελωδία ανεβαίνει, κλιμακώνεται ίσως, ηρεμεί, μέχρι που πέφτει ξανά στα μαλακά των μοναχικών πλήκτρων του πιάνου. Και τότε ξεκινάει και πάλι ή ίσως τελειώνει.

Η ομορφιά είναι στο σχήμα ενός κύκλου.

Ο Χατζιδάκις μάς μιλάει για «χαμένα όνειρα», μια ανάμνηση κοινή, από τα λίγα πράγματα κοινά σε όλους μας, όπως για παράδειγμα ο νόστος, τα σπλάχνα, ο ήλιος, το γαλάζιο, οι βουκαμβίλιες του Αιγαίου και χρησιμοποιεί ένα άλλο «χαμένο» πια όργανο, μια λατέρνα. Και ακούγεται η ίδια ανοιχτή μελωδία. Μια μελωδία που ποτέ δεν έχει τέλος - πάντα κάτι χρωστάς. Ή σου χρωστάει.

Το αντίτιμο για τα χαμένα όνειρα. Ή αυτό για να σ’ τα θυμίσει.

Θυμίζει εκείνα τα μουσικά κουτιά που όταν τα ανοίγεις μια μπαλαρίνα χορεύει υπό τους ήχους της ίδιας μελωδίας, ξανά και ξανά.Και πραγματικά, και εκεί η μουσική δεν τελειώνει ποτέ. Απλά εξαφανίζεται. Δεν έχει τέλος ή αρχή αλλά εμφανίσεις.ίσως γι’ αυτό μια ακρόαση δεν φτάνει. Ποτέ δεν πιστεύεις ότι τελείωσε. Νιώθεις την κίνηση, ίσως και μια παιδικότητα. Αλλά ταυτόχρονα μια αίσθηση ανικανοποίητη. Ότι κάτι λείπει. Ότι κάτι δεν ήλθε ποτέ.

Δεν ξέρω αν υπάρχει αλήθεια. Αν υπάρχει θα εμπεριέχεται στο εσωτερικό του κύκλου που νοητά διαγράφει η μελωδία. Αλλά η αλήθεια δεν είναι το ζητούμενο.

Η παιδικότητα χάνεται για να δώσει την θέση της στην ωριμότητα. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για βαλς.Η αθωότητα των παιδικών ονείρων δίνει τη θέση της στα ανεκπλήρωτα όνειρα. Και την μελαγχολία- την μόνη ίσως, αυθεντική έκφανση του ανθρώπου. Και ο Παράδεισος των παιδικών μας χρόνων μας κοιτά, όχι σαν νοσταλγία, μα σαν δικαίωμα, όπως θα έλεγε και ο Ελύτης.

Το τραγούδι μπορείτε να το ακούσετε εδώ